Án lệ Việt Nam là những lập luận, phán quyết trong
bản án,
quyết định đã có hiệu lực pháp luật của
tòa án Việt Nam về một vụ việc cụ thể được lựa chọn và công bố là án lệ bởi chủ thể có
thẩm quyền để tòa án các cấp nghiên cứu, áp dụng trong xét xử tại
Việt Nam.
[1] Nguồn của án lệ đến từ lý lẽ ở văn bản tố tụng của cơ quan xét xử khắp cả nước, trở thành án lệ thông qua thẩm quyền của
Tòa án nhân dân tối cao, lựa chọn bởi
Hội đồng Thẩm phán và công bố bởi
Chánh án. Án lệ là một bộ phận của
pháp luật, được xem xét để áp dụng trong tố tụng xét xử mọi lĩnh vực pháp luật ở Việt Nam gồm dân sự, hình sự, hành chính, lao động, kinh doanh thương mại và hôn nhân gia đình, tuy nhiên chỉ là cơ sở để viện dẫn và không mang tính bắt buộc.
[2]Trong lịch sử, án lệ Việt Nam đã xuất hiện từ thời phong kiến dưới sự ảnh hưởng của hệ thống
luật thành văn qua các triều đại
Nhà Lý,
Nhà Trần,
Nhà Lê,
Nhà Nguyễn. Theo đó, kết luận của quan xử án trong các vụ việc được cân nhắc và là án lệ khi được đưa trực tiếp vào việc soạn thảo, in ấn của những bộ luật hoặc lưu trữ để đối chiếu về sau với số lượng không lớn. Tới thời cận hiện đại và
thế kỷ XX, Việt Nam chịu sự ảnh hưởng của các nước như
Pháp,
Hoa Kỳ, án lệ được xem là quyết định hoặc bản án của tòa cấp trên có giá trị ràng buộc đối với tòa cấp dưới, các tòa phá án cũng phải tôn trọng quyết định trước đó của bản thân mình.
[3] Khoảng thời gian tiếp theo, án lệ từng trải qua giai đoạn không tồn tại trong hệ thống pháp luật, dần dần xuất hiện để xem xét nghiên cứu xây dựng và phát triển trở lại, trở thành một phần của pháp luật ở thời kỳ hiện nay.
[4]